Thuyết minh về hình ảnh cây nêu ngày Tết


Đề bài: Em hãy thuyết minh về hình ảnh cây nêu ngày Tết ở quê hương em

Trong truyền thống văn hóa tết cổ truyền của Việt Nam, hình ảnh những cây nêu ngày tết đã trở nên vô cùng quen thuộc. Cứ mỗi dịp tết đến, mọi người không chỉ sắm sửa những cành mai, cành đào mà còn trồng những cây nêu. Đây là một truyền thống đã có từ lâu đời và đến ngày nay vẫn được duy trì, những cây nêu không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng cho sự thịnh vượng của ngày tết mà đó còn là một tập tục văn hóa đầy đặc sắc.

Theo truyền thống của Việt Nam, cứ đến ngày 30 Tết thì mọi gia đình bên cạnh chuẩn bị những vật dụng, đồ vật quen thuộc cho ngày tết như: bánh chưng, dưa hành, cành mai, câu đối… mà còn dụng cành nêu để đón tết. Trong đời sống tín ngưỡng của người Việt thì câu nêu không chỉ đơn thuần là một vật trang trí mang tính hình thức mà nó còn mang rất nhiều ý nghãi thiêng liêng.

Bên cạnh phong tục thờ cây nêu ngày tết còn có cả một truyền thuyết mang tính nhân văn và ý nghĩa sâu sắc về loại cây này. Chẳng những thế mà trong dân gian đã có câu ca dao sau:

“Cu kêu ba tiếng cu kêu

Trông mau đến tết dựng nêu ăn chè”

Trồng nêu ngày tết là một truyền thống tốt đẹp của con người Việt Nam được lưu truyền từ rất nhiều đời nay, là loại cây mang tính biểu tượng tuy nhiên cũng có không ít người không hiểu được cây nêu là gì cũng như ý nghĩa nhân văn sâu sắc mà nó biểu tượng là gì?

Xem thêm:  Phân tích bài ca dao “Hòn đá đóng rong vì dòng nước chảy, Hòn đá bạc đầu vì bởi sương sa”- văn lớp 10

Truyền thống thờ cây nêu ngày tết được bắt đầu từ “Sự tích cây nêu ngày tết”, những cây nêu được trồng trong nhà nhằm diệt trừ ma quỷ, mang đến cho mỗi gia đình bình an, thịnh vượng và may mắn.

Tuy thờ cây nêu ngày tết là tập tục chung của cả dân tộc nhưng ở từng địa phương khác nhau thì cây nêu cũng không giống nhau. Có những nơi sử dụng cây tre nhưng cũng có những nơi sử dụng cây trúc và hiện nay, cùng với sự phát triển của kinh kế, tốc độ đô thị hóa tăng nhanh thì người ta thường hay dùng cây nêu là thân của cây mía.

Hình ảnh của những cây nêu được dựng trong nhà luôn gợi cho chúng ta những cảm xúc xốn xang, rạo rực của ngày Tết, nó cũng gợi ra cảm giác ấm cúng của gia đình đoàn tụ.

Cây nêu được bắt nguồn từ sự tích Đức Phật giúp loài người diệt trừ ma quỷ. Xưa kia khi con người mà ma quỷ cùng chung sống, chúng tác oai tác quái chiếm hết đất đai, ruộng vườn của dân lành. Người dân đói khổ mà đã vùng lên đấu tranh đòi lại đất, được sự giúp đỡ của Đức phật thì con người đã giành chiến thắng, vì thua trận nên ma quỷ chấp nhận làm theo giao ước của con người. Theo đó, ma quỷ đồng ý nhượng lại đất cho con người với diện tích của bóng một chiếc áo cà sa trồng trên thân cây nêu.

Những con quỷ đã cho rằng bóng chiếc áo cà sa thì diện tích đất nhỏ, bọn chúng vẫn là người được lợi hơn, do vậy mà chúng đã lập tức đồng ý. Tuy nhiên, Đức Phật đã dùng phép thuật của mình để cho cây nêu vươn cao đến tận trờ xanh, bóng của chiếc ác cà sa cũng bao phủ toàn bộ mặt đất. Vì vậy mà ma quỷ không có đất để ở mà phải ra ngoài biển sinh sống.

Xem thêm:  Em hiểu như thế nào về ý nghĩa bài thơ Tự khuyên mình của Hồ Chủ tịch: "Ví không có cảnh đông tàn/ Thì đâu có cảnh huy hoàng ngày xuân/ Nghĩ mình trong bước gian truân/ Tai ương rèn luyện tinh thần thêm hăng"

Tuy nhiên, bằng tấm lòng đức độ, từ bi của mình thì Đức Phật vẫn cho những con quỷ ấy được trở về đất liền trong những ngày tế. Để cho loài quỷ không xâm phạm đến đất đai của người dân thì mỗi nhà sẽ trồng thêm một cây nêu, ma quỷ thấy cây nêu sẽ sợ hãi mà không dám vào nhà. Cũng từ đó mà việc trồng nêu ngày Tết đã trở thành một tập tục, một nét văn hóa đặc sắc của Việt Nam.

Đến tận ngày nay, hình ảnh của những chiếc bánh chưng xanh,câu đối đỏ, dưa hành và cây nêu ngày tết đã trở thành những phong tục không thể thiếu mỗi dịp tết cổ truyền của dân tộc. Tuy việc thờ cây nêu mang dấu ấn của Phật giáo nhưng chúng ta cũng có thể thấy đây là một nét phong tục riêng biệt chỉ có ở Việt Nam, những nước trong khu vực cũng có tín ngưỡng phật giáo nhưng lại không hề xuất hiện phong tục này. Do đó ta cũng có thể khẳng định đây là một tập tục được hình thành từ đời sống tín ngưỡng và truyền thống văn hóa đầy độc đáo của con người Việt Nam.

Theo thời gian thì hình tượng của cây nêu cũng có sự thay đổi nhất định, trải qua nhiều thế hệ thì hình ảnh cây nêu được tồn tại dưới ba hình thức chính.

Thứ nhất, cây nêu là một thân tre nhỏ, trên thân tre có một vòng tròn được làm bằng tre, đây là cây nêu cổ xưa và xuất hiện sớm nhất. Thứ hai, hình tượng cây nêu cũng là một thân tre nhỏ nhưng trên thân tre sẽ được mọi người treo thêm một hình vuông hoặc một hình chữ nhật, những hình này được đan nên từ những thanh tre, năm thanh tre ngang tượng trưng cho ngũ hành: Kim – mộc- thủy- hỏa- thổ. Thứ ba, hình thức cuối cùng là cây nêu là cây tre nhưng không treo gì trên ngọn cây nêu mà trên thân cây xe được trang trí những giấy màu để trang trí.

Xem thêm:  Phân tích hai phần đầu bài Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi

Qua sự thay đổi của hình thức cây nêu cho thấy được lịch sử phát triển của văn hóa, tập tục của con người Việt Nam. Đó là sự phát triển có ý thức và có sự điều chỉnh cho phù hợp với văn hóa của từng thời đại.

Đến nay, việc thờ cây nêu ngày Tết phổ biến hơn ở những vùng quê, người dân thành thị vì có sự hạn chế về diện tích nhà mà đã giản lược đi phong tục này. Tuy nhiên, hình ảnh của những cây nêu ngày Tết đã đi sâu vào tiềm thức văn hóa của mỗi người Việt Nam. Trong thời đại hội nhập ngày nay, bên cạnh hội nhập những yếu tố văn hóa mới thì cũng ta cũng cần bảo lưu, giữ gìn những truyền thống tốt đẹp của nhân dân ta. Trong đó có tập tục thờ cây nêu ngày tết.

Bài viết liên quan