Phân tích đoạn trích Nỗi thương mình của Nguyễn Du
Đề bài: Em hãy phân tích đoạn trích Nỗi thương mình của Nguyễn Du
Truyện Kiều được xem là tác phẩm kiệt tác của nền văn học Việt Nam, đây cũng là tác phẩm làm nên tên tuổi cho đại thi hào Nguyễn Du. Truyện Kiều kể về cuộc đời của người con gái tài hoa nhưng bạc mệnh Thúy Kiều. Đoạn trích Nỗi thương mình là một trong những trích đoạn hay nhất của TRuyện Kiều, thể hiện được bi kịch không lối thoát của nàng Kiều.
Đoạn trích Nỗi thương mình kể về những chuỗi ngày đầy đau đớn, ê chề của nàng Kiều khi bị lừa bán vào Lầu xanh. Mở đầu đoạn trích, tác giả Nguyễn Du đã tái hiện lại khung cảnh đầy bát nháo của khách làng chơi và thân phận đầy đáng thương của nàng Kiều.
“Biết bao bướm lả ong lơi
Cuộc vui đầy tháng trận cười suốt đêm
Dập dìu lá gió cành chim
Sớm đưa Tống Ngọc tối tìm Trường Khanh”
Tác giả Nguyễn Du đã sử dụng những hình ảnh mang tính chất ước lệ như” bướm lả ong lơi” “ cuộc vui đầy tháng”, “trận cười suốt đêm” để diễn tả khung cảnh đầy nhộn nhịp, bát nháo của những người khách làng chơi. Sống trong cảnh lầu xanh tràn đầy tửu sắc ấy, thân phận nàng Kiều càng trở nên nhỏ bé, đáng thương. Bởi con người tài sắc ấy giờ đây cũng như một món hàng hóa buộc phải mua vui cho những kẻ lắm tiền nhiều của ham mê tửu sắc.
“Khi tỉnh rượu lúc tàn canh
Giật mình mình lại thương mình xót xa”
Buộc phải sống và thích nghi trong không gian ấy, Thúy Kiều đã vô cùng đau đớn và xót xa. Sự xót xa được đẩy lên đỉnh điểm khi giật mình sau những chén rượu và cuộc sống triền iên nơi lầu xanh. Thúy Kiều thương xót cho thân phận, hoàn cảnh của mình. Đây cũng là một nét mới lạ trông thơ của Nguyễn Du, bởi các tác phẩm trước đó các nhân vật chưa ý thức về nỗi khổ đau, bất hạnh của bản thân.
“Khi sao phong gấm rủ là
Giờ sao tan tác như hoa giữa đường
Mặt sau dày gió dạn sương
Thân sao bướm chán ong chường bấy thân”
Cuộc sống đơn độc nơi lầu xanh khiến Thúy Kiều chẳng thể lương nhờ cũng không thể dãi bày những tâm sự cùng ai, nàng đau xót cho thân phận bất hạnh của mình. Hình ảnh những cánh hoa giữa đường khiến cho độc giả không khỏi xót xa, bởi Thúy Kiều vốn là một người con gái tài sắc nhưng giờ đây thân phận nổi trôi cũng như những cánh hoa tàn giữa đường, mặc người chà đạp, tổn thương. Kiều đã tự ý thức được về bản thân mình nhưng sự tỉnh táo trong nhận thức ấy lại khiến cho nàng càng thêm đáng thương.
“Đòi phen gió tựa hoa kể
Nửa đêm tuyết bốn bề trăng thâu
Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”
Ở chốn lầu xanh đầy thị phi, vốn chẳng tìm được một người thật lòng, Thúy Kiều làm bạn với thi ca,họa và thơ nhưng cũng chẳng thể làm vơi bớt nỗi sầu. “cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu” câu thơ gợi cho chúng ta nhiều liên tưởng độc đáo, phải chăng trong cảm nhận đầy u sầu của nhân vật trữ tình thì cảnh vật cũng hóa ra tâm trạng, hay vốn cảnh vật luôn có sự đồng, cảm, sẻ chia với con người.
Tâm trạng buồn đau của nàng Kiều thấm đượm vào trong cảnh vật, khiến cho những cảnh vật vốn vô tri cũng có tình, biết buồn trước nỗi buồn của con người.
Bằng biện pháp tả cảnh ngụ tình đầy tinh tế, tác giả Nguyễn Du đã tái hiện đầy chân thực tâm trạng của nàng Kiều, đó là tâm trạng chán chường, ê chề, sống mà còn đau khổ hơn chết
“Vui là vui gượng kẻo là
Ai tri âm đó mặn mà với ai”
Như vậy, trong đoạn trích Nỗi thương mình, tác giả NGuyễn Du đã thể hiện được hoàn cảnh đầy bi kịch của Thúy Kiều, cùng với đó là tâm trạng đầy đau khổ, bế tắc của Kiều khi phải sống trong lầu xanh.
Văn mẫu tổng hợp 
