Phân tích đoạn trích Chiến thắng MTao Mxây
Đề bài: Em hãy phân tích đoạn trích Chiến thắng MTao Mxây
Đăm Săn là tác phẩm sử thi nổi tiếng nhất của dân tộc Ê Đê, đồng thời đây cũng là tác phẩm chứa đựng nhiều giá trị bậc nhất của nền văn học Việt Nam. Sử thi Đăm Săn là sử thi anh hùng hào hùng, đẹp đẽ nhất của núi rừng Tây Nguyên được lưu truyền đến bây giờ. Đoạn trích Chiến thắng Mtao – Mxây là một trong những đoạn trích tiêu biểu nhất của tác phẩm này.
Đoạn trích Chiến thắng Mtao – Mxây kể về cuộc giao đấu của Mtao – Mxây và Đăm Săn. Vợ của Đăm Săn bị Mtao – Mxây cướp mất, để giành lại vợ và trả thù hành động của Mtao – Mxây thì Đăm Săn đã quyết định đến nhà Mtao – Mxây để khiêu chiến.
Trong xã hội xưa, người dân Ê- đê theo chế độ mẫu hệ, vai trò của người phụ nữ, người vợ có vai trò vô cùng quan trọng, bởi vậy mà hành động bị cướp mất vợ không chỉ là việc cá nhân, gia đình mà đó còn là nỗi nhục của cả cộng đồng. Đây cũng là nguyên nhân mà Đăm Săn quyết khiêu chiến để giành lại vợ và chứng tỏ được sức mạnh và tài năng của bản thân.
Đối thủ của Đăm Săn là Mtao – Mxây- một người cũng có sức mạnh to lớn,là người đứng đầu của một bộ tộc, do vậy mà cuộc chiến đấu cũng diễn ra căng thẳng, quyết liệt hơn. Các tác giả dân gian đã miêu tả hai nhân vật Đăm Săn và Mtao – Mxây trong thế đối lập để làm nổi bật lên tính cách của từng người. Đây cũng là nét đặc sắc nhất của cuốn sử thi này.Trích đoạn cũng làm nổi bật được sức mạnh phi thường, bản lĩnh hơn người của người anh hùng Đăm Săn.
Vẻ đẹp của Đăm Săn được thể hiện thông qua sự kiên cường của Đăm Săn khi một mình đến khiêu chiến Mtao – Mxây, khiến cho kẻ thù dù kiêu căng, ngạo mạn cũng phải nể phục và khiếp sợ trước sự xuất hiện ấy.
Hình ảnh của người anh hùng Đăm Săn được các tác giả dân gian miêu tả thật đặc biệt: Thân hình như quả dưa, đôi mắt sáng gấp ba những người bình thường, tư thế chiến đấu nhanh nhẹn như một con sóc. Chính những miêu tả có phần đặc biệt ấy đã làm nổi bật được sức mạnh và bản lĩnh phi thường của người anh hùng. Khi giao chiến cùng với Đăm Săn, dù là một người khỏe mạnh, tài giỏi nhưng Mtao – Mxây cũng phải khiếp sợ.
Bản lĩnh của người anh hùng còn thể hiện sự ngay thẳng, minh bạch, quyết không làm những điều mập mờ, không rõ ràng. Khi Mtao – Mxây lo sợ trong lúc mình đi xuống sẽ nhân cơ hội mà đâm sau lưng thì Đăm Săn đã thẳng thừng đáp: “…Sao ta lại đâm nhà ngươi khi ngươi đang đi xuống nhỉ? Ngươi xem, đến con lợn lái nhà ngươi dưới đất, ta cũng không thèm đâm nữa là”
Lời nói vừa thể hiện được khí chất ngay thẳng của Đăm Săn, đồng thời cũng là lời nói xỉ nhục đối với Mtao – Mxây. Đăm Săn chẳng qua xem hắn cũng như một con lợn đáng khinh. Thực chất, cuộc chiến đấu của Đăm Săn và Mtao – Mxây là cuộc chiến đấu giữa hai người thủ lĩnh của hai bộ lạc. Trong quan niệm của sử thi, người anh hùng là người giành chiến thắng bằng sức mạnh và trí tuệ.
Ta có thể thấy qua đoạn trích, các tác giả dân gian dành sự ưu ái hơn khi ca ngợi về tài năng của người anh hùng Đăm Săn. Trong từng cử chỉ, hành động và lời nói của Đăm Săn đều vượt trội hơn đối với kẻ thù. Đối lập với Đăm Săn, Mtao – Mxây hiện lên là một kẻ khoác lác, nói được mà không làm được, những mũi khiên của hắn ta kêu lộc cộc như những quả mướp khô. Màn múa khiên của Đăm Săn khiến cho Mtao – Mxây phải khiếp sợ mà liên tục tránh né.
Trong cuộc chiến đấu này, Đăm Săn đại diện cho chính nghĩa nên chàng không hề đơn độc, bên cạnh chàng còn có bạn bè và sự giúp đỡ của ông trời. Trước sự giúp đỡ này chàng đã ra đòn quyết định và giành được chiến thắng cuối cùng trước Mtao – Mxây và đưa được vợ về nhà.
Sau khi đã giết được Mtao – Mxây,Đăm Săn đã trả được mối thù, bảo vệ được danh dự của bản thân và cứu được vợ. Sau chiến thắng này Đăm Săn đã được sở hữu đất đai, tài sản và cả những người trong bộ lạc hắn đứng đầu. Điều đặc biệt, những người dân chúng đã tự nguyện đi theo Đăm Săn, hợp lại làm một với bộ lạc của chàng, qua đó thể hiện khát vọng của người Ê- đê về một người tù trưởng tài giỏi, có khả năng lãnh đạo cộng đồng.
Đoạn trích Chiến thắng Mtao – Mxây đã mang đến cho người đọc, người nghe cái nhìn độc đáo về người anh hùng Đăm Săn, đó không chỉ là người anh hùng có những phẩm chất tuyệt vời mà còn là mẫu hình anh hùng lí tưởng của đồng bào Ê- đê, thể hiện được khát vọng về một người thủ lĩnh tài giỏi, mang đến sự phát triển cho toàn bộ lạc. Cuộc chiến đấu của Đăm Săn thực chất là sự lí giải về nguyên nhân của các chiến tranh bộ lạc cũng như nhu cầu tất yếu của việc hợp nhất các bộ lạc thành một dân tộc thống nhất.
Văn mẫu tổng hợp 
